O rasie

Dzisiejsze spaniele kontynentalne w zależności od sposobu noszenia ucha dzielą się na papillony i phalene. Ich współczesne nazwy pochodzą od francuskich słów określających motyla (papillon) i ćmę (phalene). Te zabawne, eleganckie pieski o ujmującym charakterze były wspaniałymi towarzyszami koronowanych głów, arystokracji, szlachty, zamożnych kupców. Jako pełnoprawni członkowie rodzin trafiały wraz z nimi na płótna wielkich malarzy: Tycjana, Rubensa, Van Dycka, Rembrandta, Veronese, Gonzalesa i wielu innych.

Kiedy w 1934 roku rozpoczęto prace przy ustalaniu standardu rasy specjalny zespół kynologów z Francji i Belgii przeanalizował ponad 250 reprodukcji znanych obrazów oraz obejrzał wiele psów by ostatecznie ustalić, iż pies namalowany przez Tycjana w 1542 roku na portrecie Clarissy Strozzi będzie wzorem tegoż standardu.

Niezwykłe przywiązanie i oddanie wobec właścicieli to bardzo charakterystyczna cecha rasy. Malutkie spaniele towarzyszyły Marii Antoninie w więzieniu oraz w drodze na szafot. Po egzekucji jej dwa psy zamieszkały w Paryżu, w domu, który dziś znany jest jako "The House of Papillons".

Król Francji i Polski Henryk III miał ponoć trzy psy tej rasy, które umieszczone w specjalnym koszyczku zawieszonym na jego szyi towarzyszyły mu nawet podczas spotkań z członkami rady. Miłośnikami phalene byli również Królowa Szwecji Jadwiga Eleonora, Król Ludwik XIV, Król Ludwik XV, Cesarzowa Maria Teresa i jej mąż Cesarz Franciszek Józef, Madame de Pompadour.

Polska także miała swój wkład w historię phalene. Kiedy w 1566 roku polska Księżniczka Katarzyna Jagiellonka, córka Zygmunt Starego i Bony Sforzy poślubiła Księcia Finlandii Jana Wazę, późniejszego Króla Szwecji, do nowej ojczyzny oprócz ogromnego wiana przywiozła swego ulubionego pieska. Prawdopodobnie był to prezent, który Katarzyna Jagiellonka otrzymała z Włoch, ojczyzny jej matki.

W roku 1568 artysta Johan Baptista Van Uther namalował portret Królewicza Zygmunta III Wazy, syna Katarzyny Jagiellonki i Jana Wazy na którym przyszłemu władcy towarzyszy właśnie mały rudo-biały spaniel z białą strzałką na głowie.

Obecnie w Szwecji znajduje się wiele znanych i zasłużonych hodowli papillonów i phalene: Caspian's, Johtina's, Golden Leaf's, Lamonia's, Silenzio's, Vittoria's i wiele innych.

Choć w dzisiejszych czasach znacznie większą popularnością cieszą się papillony, to phalene - psy o wiszących uszach są prawdziwymi protoplastami rasy. Stojące uszy dzisiejszych papillonów to według najnowszych badań wynik mutacji, która miała miejsce pod koniec XVIII wieku , a nie jak sądzono wcześniej domieszki szpica (www.braylorspapillons.com/history.htm).

Wzorzec rasy papillona został zatwierdzony w 1934 roku, a dla phalene trzy lata później. Rozdzielenie piesków o stojących uszach od tych o uszach zwiśniętych zainicjował w 1955 roku Belg Maurice Huge. W 1969 roku podział na papillony i phalene potwierdziło FCI.

Obie odmiany opisane są jednym wzorcem, jedyna różnica dotyczy opisu ucha:
"Odmiana z wiszącymi uszami, zwana PHALENE.
Ucho w spoczynku jest osadzone wysoko - znacznie wyżej niż linia oka, wiszące, a jednak dość ruchome.
Odmiana ze stojącymi uszami, zwana PAPILLON.
Ucho osadzone wysoko, małżowina szeroko rozwarta i skierowana na bok. Wewnętrzna krawędź ucha tworzy z linią poziomą kąt ok 45 stopni. W żadnym przypadku ucho nie może być uniesione prosto do góry, w sposób charakterystyczny dla szpica - jest to zdecydowanie niedopuszczalne. Wnętrze małżowiny okryte delikatnym włosem, również falistym. Najdłuższe włosy sięgają nieco poniżej krawędzi ucha, zewnętrzna powierzchnia ucha pokryta jest wiszącymi frędzlami sięgającymi daleko poza krawędź ucha."

Pełen wzorzec rasy można znaleźć tu: www.zkwp.pl/wzorce/77.pdf

Na wystawach papillony i phalene oceniane są jako osobne rasy. Jednak gdy zdarzy się tak, że  po rodzicach o stojących   uszach przyjdzie na świat szczenię phalene po ukończeniu przez nie 9 miesiąca życia można zmienić jego przynależność rasową. W takiej sytuacji właściciel psa wypełnia wniosek o taką zmianę, a pies musi być poddany ocenie przez sędziego kynologicznego. Na podstawie takiej opinii dokonuje się zmiany w rodowodzie i pies z papillona staje sie phalene .

Dzięki tej możliwości pula genetyczna obu ras nieco się zwiększa, co przy tak małej populacji spanieli miniaturowych jest bardzo cenne.